İktisatçı Prof. Dr. Aziz Konukman, CHP’nin Cumhurbaşkanı Adayı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının akabinde yaşanan sürecin iktisada muhtemel tesirlerini kıymetlendirdi. Bu türlü devam ederse Orta Vadeli Program (OVP) maksatlarının revize edilmesi gerekeceğine işaret eden Konukman, iktidarın uyguladığı iktisat programının da “çöktüğünü” vurguladı. Konukman, kur artışı ile birlikte iğneden ipliğe herşeye artırım geleceğine, yurttaşın mağdur olacağına da dikkat çekti.
İktisatçı Prof. Dr. Aziz Konukman’ın gazetemize yaptığı değerlendirmeler şöyle:
HEDEFLER REVİZE OLABİLİR: Bir kez bu türlü giderse önemli manada Orta Vadeli Program’daki maksatlar revize edilmek durumunda kalınacak. Sanayi durma noktasına gelmişti. Büyüme daha çok inşaat temelliydi, sanayi ise devre dışı kalmıştı.
PROGRAM ÇÖKTÜ: Artık bu ortamda Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in programı bence çöktü. Şimşek şunu sağlamıştı: Sıcak para geliyordu. Artık bu sıcak para bile geri dönüş yoluna girdi. Borsadan önemli çıkışlar var. Devre kesici iki defa devreye girer mi ya ? Endeks yüzde 5’in altına fikir devre kesici çalışıyor. CDS yükseliyor.
ZATEN RİSKLİYDİ: Şunu da unutmayalım: Dezenflasyon programı esasen problemli olmaya devam ediyordu. Merkez Bankası, siyaset faizini her düşürdüğünde “fiyatlama davranışlarındaki riskin devam ettiğine” dikkat çekiyordu. Bu durum dezenflasyon programını sekteye uğratacak risk olarak görülüyordu. O risk devam ediyor.
DİKKATE ALAN YOK: Özel kesim geçmiş enflasyona nazaran fiyatlarını belirliyor. Öngörülen enflasyonu aslında dikkate alan yok. Kamuda yönetilen-yönlendirilen fiyatlar da geçmiş enflasyona endeksleniyordu. Dezenflasyon programı aslında riskli bir biçimde devam ediyordu.
OLAĞANÜSTÜ ARTIŞ: Kurdaki bu artışlar kalıcı hale gelirse ithal girdiye bağlı iktisatta neler olur ? Söyleyelim: Girdi fiyatlarında kur yükselişi ile inanılmaz artışlar olur. Bu da senin programındaki riskler önümüzdeki devirde de devam edecek demektir.
BAŞARIYLA YÜRÜTÜLEMEZ: Merkez Bankası ihalelerle TL’yi piyasadan çekerek döviz üzerindeki baskıyı azaltmaya çalışıyor. Rezerv satışı ile kuru aşağıya çekme sistemi uzun müddet sürdürülemeyeceği için bu prosedürler deneniyor. Bunlar kısa vadeli tahliller. Bu biçimde kur artışı devam ettiği sürece dezenflasyon programı muvaffakiyetle yürütülemez. Kısa vadeli tahlillerle dezenflasyon programı yürütülemez.
İŞLER YETERLİ DEĞİL: Ocakta, şubatta bütçe açık verdi. Bütçe masrafları geçen yılın birebir devrine nazaran yükseliyor. İki aydaki faiz ödemelerinin bütçe içerisindeki hissesi geçen yılın üstünde. Vergi gelirleri artmasına rağmen sarfiyatları karşılamıyor. Bütçe iki aydır önemli açık veriyor. İşler uygun değil yani.
BİN LİRALIK SADAKA: (Emekli bayram ikramiyesine dikkat çekerek) Bin liralık “sadakayı” verecek durumda değilsin sen. Bayram ikramiyesini 3 bin liradan 4 bin liraya çıkaran artış Meclis’te kabul edilmezse bayram sonrasına kalacak. Akaryakıta artırım, şuna buna artırım. İğneden ipliğe herşeye artırım.
TÜİK’E DAVET: TÜİK girdi-çıktı tablolarını güncellemiyor. Bu nedenle de sektörel fiyat artışlarının ne kadarı gerçek, hak edilmiş, ne kadarı fırsatçılık belirlenemiyor. Kur artışını sinyal kabul edip sektörel fiyatlarını yüksek oranda artıran fırsatçılar çıkabilir. Bunu da polisiye önlemlerle önleyemezsiniz. İthal girdi bağımlılığı düşük olan kesimler bile kur artışını sinyal kabul edip yüksek kâr içih fiyatları artırıyor. Bunun bilinebilmesi için girdi-çıktı tablolarının güncellenmesi lazım. TÜİK’e davet yapıyorum: Bunu güncellemeden sektörel fiyat artışlarının ne kadarı kura bağımlı ne kadarı fırsatçılık anlaşılamaz. Bu formda enflasyonla çaba programı çalışmaz. Vatandaş da mağdur olur.
Kaynak: Cumhuriyet
