Ekonomi, gözaltı ve akabinde gelen tutuklamalara kritik bir devirde yakalandı. Hazine’nin iç ve dış borçlarından oluşan borç stoğu 10 trilyona dayanmıştı. Yaşanan gelişmelerin faiz yükünü artırması bekleniyor. Gerçek kesim de gözaltı ve tutuklamalara en az 148 milyar dolarlık açıkla yakalandı. Yurttaşın ise bankalar ve finans kuruluşlarına olan ferdî kredi ve kredi kartı borçları 4.2 trilyon liraya yükselmiş durumda. İcra dairelerine gelen belge sayısı da geçen yıla nazaran yüzde 4.7 oranında artarak 2.4 milyona çıktı.
CHP’nin Cumhurbaşkanı Adayı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması ve gerisinde da tutuklanması ile başlayan süreç, ekonomiyi de yakından etkiliyor. Pekala iktisat, yaşanan gözaltı ve tutuklamalara hangi durumda yakalandı ? Bilgilerde son durum neydi ? CHP TBMM Grubu’nun İktisat Raporu’na nazaran iktisadın içinde bulunduğu durum ve temel datalar şöyle:
. Geniş tarifli işsizlik oranı 2024 yılında pandemi devrinin de üzerine çıkarak yüzde 26.7 ile tarihi bir rekora ulaştı. Gerçek işsizlik 2020 yılında yüzde 25.4, 2021 yılında da yüzde 24.4’e çıkmıştı.
. Türkiye’nin milletlerarası yatırım açığı 286.4 milyar dolar civarında.
BORÇ 224.3 MİLYAR DOLAR
. Türkiye’nin yepyeni vadesi ne olursa olsun gelecek 12 aylık devirde ödemesini yapacağı dış borç ölçüsü 224.3 milyar dolara yükselirken, yepyeni vadesi bir yıl ve daha kısa olan borç ölçüsü da 174 milyar dolara çıktı.
REEL DAL AÇIKTA
. Gerçek bölüm krize en az 148 milyar dolarlık açıkla yakalandı. Gerçek kesimin döviz açığı ocakta 11 milyar dolar daha artarak 148 milyar dolara kadar yükseldi. Son yaşanan gelişmelerle birlikte TL’nin bedel kaybetmeye başlaması, gerçek kesimin de değerli bir kur ziyanı yazmasına neden oldu.
REZERVLER ERİYOR
. Merkez Bankası’nın brüt rezervi, gözaltılardan evvelki hafta yani 7-14 Mart haftasında 1.2 milyar dolar artarak 171.1 milyar dolara yükseldi. Swap hariç net rezervi de 339 milyon dolar artarak 62.5 milyar dolardan 62.9 milyar dolara çıktı. Geçen hafta gerek yerli tasarruf sahiplerinin dolarize olma eğilimi, gerekse de yabancı yatırımcıların döviz talebi yüzünden rezervlerde yüksek oranlı azalmalar yaşandığı kestirim ediliyor. Piyasalarda yaşanan krizi bastırabilmek için Merkez Bankası ağır döviz satışı yaptı. 25 milyar dolara kadar çıktığı ileri sürülen bu satışların rezervde yol açtığı erimenin boyutları önümüzdeki günlerde muhakkak olacak.
. Hazine’nin iç ve dış borçlarından oluşan borç stoku şubatta evvelki aya nazaran 329.3 milyar lira artarak 9 trilyon 910 milyar liraya kadar yükseldi. Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması ve akabinde tutuklanması sonrasında kur, faiz ve enflasyonda yaşanan yükselişler Hazine’nin borç stokunun faiz ve kur farkı yükünü katlayarak artıracak. Hazine hem içerden hem de dışardan daha yüksek faizlerle borçlanacak.
. Bütçe şubatta 310.1 milyar lira açık verirken yılın birinci iki aylık periyodundaki bütçe açığı ise 449.4 milyar liraya kadar yükseldi.
YURTTAŞ BORÇ BATAĞINDA
. Vatandaşların, bankalar ve finans kuruluşlarına olan ferdî kredi ve kredi kartı borçları, 7 – 14 Mart günleri ortasındaki haftada 48.1 milyar lira artarak 4 trilyon 231 milyar liraya yükseldi. Varlık idare şirketleri ile TOKİ’ye olan taksitli konut kredisi borçlarıyla birlikte toplam borç 4 trilyon 363 milyar lira oldu.
. Türkiye’nin kredi risk primi tekrar 300’ü geçti.
İCRALIK DOSYALAR
. İcra dairelerine 1 Ocak – 21 Mart günleri ortasında UYAP üzerinden gelen yeni evrak sayısı 2024 yılının tıpkı periyoduna nazaran yüzde 4.7 oranında artarak 2 milyon 400 bin oldu. UYAP üzerinden açılan ve icra dairelerinde derdest bulunan toplam evrak sayısı 21 Mart itibariyle 22 milyon 905 bine yükseldi. Derdest evrak sayısı son bir yılda net olarak 1 milyon 309 bin adet arttı.
. Tarım kesiminin besin fiyatlarını da tetikleyen girdi fiyatları ocakta yüzde 5.9 oranında arttı. Girdi fiyatlarındaki yıllık artış ise yüzde 30.5’e yükseldi.
Kaynak: Cumhuriyet
